موزیلا با فراهم کردن امکان توسعه افزونه های سفارشی برای فایرفاکس با استفاده از ساده ترین ابزارها، زمینه های تشکیل یک مجموعه عظیم از خرده نرم افزارهای سودمند را فراهم کرده است. با استفاده از این خرده نرم افزارها، هر کاربر می تواند روشی جدید، سفارشی و منحصر به فرد از مرور وب را تجربه کند و با آزادی هرچه تمام تر، از محدودیت هایی که یک نرم افزار ایستا به آن ها تحمیل می کند، رها شود. با این اوصاف، فایرفاکس را می توان چیزی فراتر از یک مرورگر، بلکه یک پلتفرم مرور وب دانست که همانند یک سیستم عامل، مجموعه ای عظیم از نرم افزارهای سفارشی و مخصوص به خود را دارد. یک مدل تجاری که گوگل با استفاده از کروم، راه و رسم آن را پیشه کرد و سپس برنامه تبدیل آن به یک سیستم عامل کامل را در پیش گرفت: Chrome OS. سیستم عاملی که یک مرورگر بزرگ و احاطه کننده یک ماشین منفرد است. کسی چه می داند؟ شاید اگر در تجربه خود موفق باشد، موزیلا هم کم کم به فکر تولید سیستم عامل Firefox OS بیفتد و بازار مرورگر های به سیستم عامل تبدیل شده، رونق بگیرد. در این مقاله، به معرفی پانزده افزونه سودمند برای فایرفاکس خواهیم پرداخت که تجربه مرور اینترنت را به مراتب بهبود بخشیده و امکانات جدیدی را در اختیار کاربر قرار خواهند داد.

به ادامه مطلب مراجعه کنید...

مرورگر فایرفاکس، محبوب ترین مرورگر آزاد (قابل نصب و انتخاب) است که هم اکنون حدود سی درصد بازار مرورگر ها را به خود اختصاص داده است. در جدول رده بندی سهم از بازار مرورگرها، اینترنت اکسپلورر با داشتن سهمی حدود ٤٢درصد، همچنان یکه تاز میدان رقابت مرورگرها است که یکی از مهم ترین دلایل آن، عرضه آن به صورت پیش فرض روی سیستم عامل ویندوز است. در جدول ها و نمودارهای منتشر شده سهم بازار مرورگر ها، مرورگر گوگل کروم که با استفاده از مدل تجاری موزیلا و با تکیه بر شایستگی های Webkit عرضه شد، در حال صعود شدید در میزان سهم بازار است و با توجه به ثابت بودن میزان سهم فایرفاکس و دیگر مرورگرها، به نظر می رسد کاهش در سهم اینترنت اکسپلورر، به طور مستقیم به نفع گوگل کروم تمام می شود.

در اینجا، به بررسی یکی از شایستگی های مرورگر فایرفاکس خواهیم پرداخت. دانلود و نصب افزونه ها و شخصی سازی تجربه مرور وب با استفاده از آن ها. برای نصب افزونه ها در مرورگر فایرفاکس، باید به منوی Tools و گزینه Add ons بروید. با انتخاب این گزینه، پنجره مدیریت افزونه های فایرفاکس نمایان می شود که امکان جست وجو، نصب و سفارشی سازی افزونه ها را فراهم می سازد


ايجاد افزونه (addon)
جست وجو و نصب افزونه ها از این طریق ساده و بسیار سرراست است. راه دیگر برای جست وجوی افزونه های فایرفاکس استفاده از سایت موزیلا به آدرس https://addons.mozilla.org است که با قرار دادن اطلاعات بیشتر از هر افزونه، امکان آشنایی بیشتر با آن ها را برای کاربر فراهم می سازد. در این سایت، امکان نصب مستقیم افزونه ها در فایرفاکس به راحتی فراهم شده است. در صورتی که با نصب افزونه ها از طریق سایت موزیلا مشکل دارید، می توانید فایل های هر افزونه (با پسوند xpi.) را به صورت مجزا تهیه کرده و آن ها را در سیستم محلی با فایرفاکس باز کنید. مرورگر به صورت خودکار آن ها را تشخیص داده و پیشنهاد نصب افزونه را ارائه می کند. پس از نصب هر افزونه، فایرفاکس اعلام خواهد کرد برای استفاده از محتوای جدید باید دوباره راه اندازی شود. در صورتی که زبانه های مختلفی را در مرورگر باز کرده باشید، فایرفاکس آن ها را ذخیره کرده و پس از راه اندازی دوباره آن ها را باز خواهد کرد. هم اکنون می توانید به راحتی از خرده نرم افزار بسیار سودمند موزیلا استفاده کنید.

ظاهر فایرفاکس را دلخواه کنید (Personas)

نخستین افزونه ای که باید برای اضافه کردن به فایرفاکس در نظر بگیرید، افزونه Personas است که امکان تغییر کلی ظاهر مرورگر را فراهم می سازد. محیط اصلی مرورگر، طراحی بسیار ساده ای دارد و بسیاری از کاربران در همان لحظه نخست، از کار کردن با آن احساس کسالت می کنند. پس از یافتن و دانلود این افزونه، می توانید مجموعه ای بسیار بزرگ از کارهای گرافیکی کاربران مختلف را که در دسته های مختلف مرتب شده اند، مورد مرور قرار داده و طرح دلخواه خود را برای محیط مرورگر انتخاب کنید. پس از نصب، Personas، شمایل یک روباه کوچک در گوشه پایین و سمت چپ مرورگر نمایان می شود که میانبری برای دسترسی به منوی انتخاب گرافیک های موجود روی اینترنت برای استفاده روی فایرفاکس است. با نگه داشتن ماوس روی هر کدام از این گزینه ها، نمای فایرفاکس تغییر کرده و پیش نمایشی از آنچه اتفاق خواهد افتاد، به نمایش در خواهد آمد. انتخاب هر گزینه از این منو نیز به اعمال طرح تصویری به فایرفاکس خواهد انجامید؛ به همین سادگی.

یک تغییر کوچک (FlagFox)

پس از دلخواه سازی ظاهر نرم افزار، اضافه کردن یک افزونه کوچک اما سودمند را به شما پیشنهاد می کنم. این افزونه که FlagFox نام دارد، با استفاده از نام دامنه و آی پی سایت مقصد، محل قرار گیری سرورهای آن را تشخیص داده و با نمایش یک پرچم کوچک در نوار آدرس، این محل را به ما یادآوری می کند. این افزونه کار چندان مهمی انجام نمی دهد، اما تجربه سفارشی سازی سیستم و نمایش یک پرچم کوچک در بالای مرورگر، خیلی لذت بخش است.

یک تغییر خوب (New Tab King)

در بسیاری از موارد، سنت های قدیمی و پیش فرض های یک نرم افزار برای ما به عادت تبدیل می شوند. یکی از این عادت ها، محتوایی است که در یک زبانه تازه باز شده به نمایش در می آید. در حالت اصلی و پیش فرض نرم افزار، در حین باز کردن زبانه جدید یک صفحه خالی به نمایش در می آید و پس از آن، مجبوریم تا آدرس سایت مقصد را وارد کرده و به ادامه کار بپردازیم. افزونه New Tab King یک راه مناسب برای رهایی از این بیهودگی در زبانه جدید و خالی است! با نصب این افزونه، می توانید در هر زبانه جدیدی که باز می کنید، فهرستی از سایت های پر بازدید خود را که به همراه اطلاعات آماری مراجعه شما به آن ها به صورت روزانه، هفتگی و ماهانه به نمایش در آمده است، مشاهده کنید. همچنین، می توانید بعضی سایت ها را از این فهرست ها حذف کرده یا به آن اضافه کنید. تصویر زمینه این صفحه نیز قابل سفارشی سازی است و می توانید از منابع آنلاینی مانند پیکاسا یا فلیکر یا یک فایل محلی استفاده کنید.

نوار جست وجوی موجود در این صفحه این امکان را فراهم می کند که بدون به یاد داشتن آدرس یک سایت خاص، تنها قسمتی از عنوان آن را وارد کرده، سپس به سادگی به محل مورد نظر هدایت شوید. همچنین، نمونه ای از یافته ها بر اساس عبارت جست وجو شده به صورت زنده و در پایین این جعبه جست وجو به نمایش در می آید.

این افزونه محبوب حرفه ای ها و علاقه مندان به استفاده از صفحه کلید است. همچنین، با فشردن یک دکمه کوچک در این صفحه می توانید یک پانل میانبر در قسمت راست صفحه باز کنید که حاوی یک فهرست برای ثبت کارهای در دست اقدام، تب های بسته شده به تازگی و میانبر به نرم افزارهای سیستم است. این افزونه و امکاناتی که فراهم می کند بسیار سودمند بوده و به مرور زمان به ارزش آن پی خواهید برد. اطلاعات آماری که این افزونه ارائه می کند، به مراتب مهم تر و تأمل بر انگیزتر از میانبرهایی است که در اختیار کاربر می گذارد. با یک نگاه کلی مقایسه ای به آمار گشت و گذار خود در فایرفاکس، به نکته های جالب توجه و مهمی پی خواهید برد.

رنگین کمان زبانه ها (ColorfulTabs)

یک قدم دیگر برای تغییر در یکنواختی محیط استاندارد فایرفاکس، استفاده از افزونه ای با نام ColorfulTabs است که رنگ زبانه ها را به صورت تصادفی تغییر می دهد و از این طریق جذابیت و تنوع محیط کاری مرورگر را افزایش می دهد. این افزونه امکانی مشابه IE ٨ را فراهم می کند تا زبانه ها به رنگ های مختلف درآمده و در عین حال، زبانه های مربوط به یک سایت یا یک دامنه هم رنگ باشند. این قابلیت باعث می شود تا چشم در تشخیص سریع مجموعه زبانه های باز راحت تر باشد و سردرگمی و احساس شلوغی در کاربر کاهش یابد. این افزونه آن قدر کوچک و در عین حال سودمند است که هیچ گاه، کاربری از افزودن این خرده نرم افزار رنگین کمانی پشیمان نخواهد شد.

حذف ناخواسته ها (Adblock Plus)

حال پس از اضافه کردن چند مورد سودمند به مرورگر، نوبت حذف محتوای ناخواسته از صفحات وبی است که هر روز با آن ها سروکار دارید. افزونه Adblock Plus با هدف حذف تبلیغات در سایت ها ایجاد شده که می تواند برای حذف دیگر موارد نیز مورد استفاده قرار گیرد. این کار علاوه بر این که محتوای زائد و ناخواسته را از صفحه های وب حذف کرده و ظاهر مناسب تر و کاربر پسند تری را ارائه می کند، موجب کاهش میزان دانلود وب پیج ها شده و سرعت بارگذاری صفحات را افزایش می دهد. این قابلیت به خصوص در مواقعی که میزان حجم مبادله شده داده ها برای کاربر مهم است (در مواقعی که با یک اتصال موبایل به اینترنت متصل هستید)، بسیار سودمند واقع می شود. پس از نصب این افزونه در فایرفاکس، آیکونی در کنار نوار جست وجو به نمایش در می آید.

با کلیک کردن این آیکون، یک منوی دسترسی سریع نمایان می شود که امکان فعال سازی یا غیر فعال کردن سیستم بلوکه کردن تبلیغات در صفحه جاری را فراهم می سازد. در حالت پیش فرض، این نرم افزار از پایگاه داده درونی خود برای بلوکه کردن محتوای تبلیغاتی استفاده می کند. در این پایگاه داده، تعداد بسیار زیادی از آدرس دامنه سایت هایی که سرویس دهنده محتوای تبلیغاتی هستند درج شده است و این افزونه به صورت خودکار از آن ها استفاده می کند. به عنوان مثال، با فعال سازی این افزونه، تبلیغات داخل ایمیل تحت وب یاهو به صورت خودکار حذف خواهند شد و سرعت لود شدن صفحات به میزان محسوسی بهبود پیدا خواهد کرد.

در صورتی که همچنان تبلیغات یا محتوای ناخواسته در وب پیج مورد نظر شما نمایش داده می شوند، می توانید با فشردن دکمه کوچکی که این افزونه در کنار المان هایی چون فایل های ویدیویی، فلش یا انیمیشن ها نمایش می دهد، آن آیتم خاص و آدرس مربوطه اش را بلوکه کنید. با فشردن این دکمه، پنجره ای باز می شود که امکان تعریف یک قانون جدید را برای پردازش توسط افزونه ایجاد می کند. در این پنجره، می توان قانون جدید را که شامل آیتم کلیک شده است، به صورت قانونی برای بلوکه کردن یا قانونی برای استثنا قائل شدن تعریف کرد. در ادامه، می توان از پیشنهادهای ارائه شده برای اعمال قانون جدید، یکی را به دلخواه انتخاب کرد. گزینه نخست منحصراً به فایل انتخاب شده مربوط است.

گزینه دوم، حالت کلی تری را در نظر گرفته و آدرس محل قرارگیری فایل مورد نظر را در سایت مربوطه پیشنهاد می دهد. گزینه دیگری نیز از طرف افزونه پیشنهاد می شود که در بر گیرنده کل دامنه مربوطه است. در حالت کلی سعی کنید تا از انتخاب نام یک دامنه برای ***** شدن خودداری کنید. این به آن دلیل است که ممکن است با این کار، جریان تمام محتوای ارائه شده توسط سایت مربوطه را بسته و از دیدن عکس های ساده در آن سایت نیز محروم شوید. در صورتی که با چنین مشکلی مواجه شدید، می توانید با کلیک روی آیکون این افزونه، آن را غیر فعال کرده و به طور موقت به مرور عادی سایت مربوطه بپردازید.

خبرگزاری ایسنا

مسابقه وبلاگ برتر ماه